Po 15 latach pracy z polską społecznością w Wielkiej Brytanii widziałem setki przypadków, gdzie ludzie nie mieli pojęcia, na jakie kwoty mogą liczyć po wypadku. Ktoś z poważnym urazem kręgosłupa myślał, że dostanie “jakieś £5000”, podczas gdy jego roszczenie było warte ponad £150,000. Z drugiej strony, klient ze zwykłym siniakiem oczekiwał sześciocyfrowej sumy. To jedno z najczęstszych pytań, które słyszę: “Ile mogę dostać za mój uraz?”
W tym artykule znajdziesz konkretne odpowiedzi. Nie ogólniki w stylu “zależy od przypadku” (choć to prawda), ale rzeczywiste kwoty, którymi posługują się brytyjskie sądy w 2025 roku. Wszystkie dane pochodzą z najnowszej, 17. edycji Judicial College Guidelines, opublikowanej w kwietniu 2024 roku – tego samego dokumentu, którego używają sędziowie i prawnicy do wyceny roszczeń.
Jak działają odszkodowania w UK? Podstawy, które musisz znać
Zanim przejdziemy do konkretnych kwot, muszę wyjaśnić jedną fundamentalną rzecz, która odróżnia brytyjski system od polskiego. Odszkodowanie w UK składa się z dwóch odrębnych elementów, a większość Polaków o tym nie wie.
General Damages – za ból i cierpienie
To jest ta część, o której wszyscy myślą w pierwszej kolejności. General damages to kompensata za:
- Fizyczny ból, który wyczuwasz
- Psychiczne cierpienie (depresja, lęk, PTSD)
- Utratę jakości życia – bo nie możesz już grać w piłkę z dzieckiem, nie potańczysz na weselu brata, nie pojedziesz na rowerze
Właśnie te kwoty znajdziesz w tabelach poniżej. Są określone w przedziale (np. £10,000 – £25,000), ponieważ każdy przypadek jest inny, nawet jeśli mowa o tym samym urazie. Młody człowiek, który przez złamanie nogi nie mógł trenować do maratonu, dostanie więcej niż emeryt z tym samym złamaniem.
Special Damages – koszty finansowe
To druga część, którą ludzie często pomijają, a która może być równie ważna, a czasem nawet większa niż general damages. Special damages pokrywają twoje wymierne straty:
Utracone zarobki – każdy dzień nieobecności w pracy liczysz według swojej średniej płacy. Jeśli zarobiłbyś £2,500 miesięcznie, a przez uraz nie pracowałeś 3 miesiące, to już £7,500. I uwaga – możesz doliczyć przyszłe straty, jeśli uraz wpłynie na twoją karierę długoterminowo.
Koszty medyczne – fizjoterapia prywatna, leki, sprzęt ortopedyczny. NHS jest darmowe, ale jeśli potrzebowałeś szybszego leczenia prywatnie, możesz to odzyskać.
Opieka – czy ktoś musiał się tobą opiekować? Nawet jeśli to była żona albo mama, która nie brała za to pieniędzy, możesz zgłosić roszczenie za tę opiekę. Sąd wycenia ją według stawek pielęgniarskich.
Dojazdy – każda podróż do szpitala, każdy parking, każdy bilet na autobus. Trzymaj wszystkie paragony.
Adaptacje domu lub auta – jeśli musiałeś zamontować podjazd dla wózka albo przerobić łazienkę, te koszty są do odzyskania.
Znałem przypadek pracownika magazynu, który po wypadku dostał £30,000 general damages za uraz pleców, ale special damages wyniosły aż £85,000 – utracone zarobki przez 2 lata, prywatna fizjoterapia, opieka domowa. Łącznie ponad £115,000.
Judicial College Guidelines 2024 – co się zmieniło?
W kwietniu 2024 roku ukazała się 17. edycja wytycznych, która przyniosła największy skok kwot w historii – średnio o 22%! Dlaczego? Inflacja w UK osiągnęła rekordowe poziomy między 2022 a 2023 rokiem. Retail Price Index (RPI) wzrósł o 13,4% rocznie, więc sądy musiały dostosować kwoty odszkodowań, żeby nie straciły one swojej realnej wartości.
Co to oznacza dla ciebie? Jeśli miałeś wypadek w 2023 lub 2024 roku, twoje roszczenie będzie wycenione według nowych, wyższych stawek. Dla przykładu:
- Umiarkowane złamanie kostki w 2022 roku: około £13,740
- To samo złamanie w 2024 roku: £16,770 – £32,450
To nie jest marginalny wzrost. To realna różnica tysięcy funtów.
Tabele kwot odszkodowań – ile za poszczególne urazy?
Uwaga: podane kwoty dotyczą TYLKO general damages (ból i cierpienie). Do tego doliczyć trzeba special damages. Wszystkie dane pochodzą z Judicial College Guidelines, 17. edycja, kwiecień 2024.
URAZY GŁOWY I MÓZGU
| Rodzaj urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Bardzo poważne uszkodzenie mózgu (stan wegetatywny, wymaga całodobowej opieki) | £282,010 – £493,000 |
| Umiarkowanie poważne uszkodzenie mózgu (znaczne problemy poznawcze, ograniczona samodzielność) | £217,650 – £344,150 |
| Umiarkowane uszkodzenie mózgu (problemy z pamięcią, koncentracją, zmiana osobowości) | £43,320 – £217,650 |
| Lekkie uszkodzenie mózgu (pełne wyzdrowienie w ciągu 1-2 lat) | £2,210 – £12,900 |
| Wstrząśnienie mózgu (objawy ustąpiły w kilka tygodni) | £2,210 – £12,900 |
| Ciężkie złamanie czaszki (z komplikacjami neurologicznymi) | £38,040 – £61,090 |
Przykład z praktyki: Pani Anna, 34 lata, pracownica fabryki. Spadający paletowy wózek uderzył ją w głowę. Doznała urazu mózgu z 3-tygodniową utratą pamięci, problemami z koncentracją przez rok. Wypadek w lipcu 2023, ugoda w marcu 2024: £48,500 general damages + £32,000 special damages (utracone zarobki, prywatna rehabilitacja neuropsychologiczna) = £80,500 całkowite odszkodowanie.
URAZY KRĘGOSŁUPA I PLECÓW
| Rodzaj urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Najpoważniejsze urazy kręgosłupa (porażenie, tetrapleg lub tetrapleg) | £111,150 – £196,450 |
| Bardzo poważne urazy kręgosłupa (uszkodzenie rdzenia, parapleg) | £173,330 – £246,050 |
| Umiarkowanie poważne urazy pleców (ból przewlekły, ograniczona sprawność) | £38,780 – £69,510 |
| Umiarkowane urazy pleców (częściowe wyzdrowienie w 2-5 lat) | £12,900 – £38,780 |
| Mniejsze urazy pleców (pełne lub niemal pełne wyzdrowienie w 1-2 lata) | £4,310 – £12,900 |
Uwaga dla pracowników budowlanych: Urazy pleców są jednymi z najczęstszych w branży construction. Widziałem przypadki, gdzie robotnik mówił “boląplecy, ale dam radę”, a po 6 miesiącach okazywało się, że to uszkodzenie kręgu L5. Nie bagatelizuj bólu pleców – zrób badania zaraz po wypadku!
URAZY SZYI (W TYM WHIPLASH)
Tutaj jest specyficzna sytuacja, bo od maja 2021 roku w UK obowiązują sztywne stawki taryfowe dla whiplash po wypadkach drogowych (Whiplash Injury Regulations 2021). Ta taryfa została zaktualizowana w maju 2025 roku.
Whiplash – taryfa obowiązkowa (wypadki drogowe):
| Czas trwania objawów | Kwota (£) |
|---|---|
| Do 3 miesięcy | £275 |
| 3-6 miesięcy | £535 |
| 6-9 miesięcy | £925 |
| 9-12 miesięcy | £1,420 |
| 12-15 miesięcy | £2,000 |
| 15-18 miesięcy | £3,005 |
| 18-24 miesiące | £4,830 |
WAŻNE: Taryfa działa TYLKO gdy:
- Wypadek był drogowy (samochód, motor, rower)
- Masz 18+ lat
- Wartość WSZYSTKICH twoich urazów nie przekracza £5,000
- Wypadek miał miejsce w Anglii lub Walii
Jeśli twoje odszkodowanie przekroczy £5,000 (np. whiplash + złamana ręka), wychodzisz poza system taryfowy i sąd wycenia według starych zasad.
Inne urazy szyi (cięższe niż whiplash):
| Rodzaj urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Bardzo poważny (uszkodzenie rdzenia, tetrapleg) | £173,330 – £246,050 |
| Poważny (ból chroniczny, ograniczona ruchomość) | £51,460 – £130,060 |
| Umiarkowany (ból 2-5 lat, częściowe wyzdrowienie) | £8,600 – £32,450 |
| Mniejszy (pełne wyzdrowienie w 1-2 lata) | £2,300 – £8,600 |
URAZY KOŃCZYN
Ręce i ramiona:
| Rodzaj urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Utrata obu rąk | £201,300 – £250,800 |
| Utrata jednej ręki (dominującej) | £109,450 – £139,770 |
| Utrata jednej ręki (niedominującej) | £95,240 – £121,310 |
| Złamanie nadgarstka (komplikacje, arthritis) | £12,900 – £43,320 |
| Proste złamanie nadgarstka (pełne wyzdrowienie) | £4,310 – £12,630 |
| Palce (utrata kciuka dominującej ręki) | £16,770 – £51,460 |
Praktyczny case: Pan Tomasz, kierowca TIR. Wypadek na autostradzie M6 – druga strona wjechała w jego kabinę. Złamany nadgarstek prawej ręki (dominującej) z powikłaniami. Nie może już prowadzić ciężarówki zawodowo. General damages: £38,000. Ale special damages? Utracone przyszłe zarobki przez 15 lat kariery (miał 35 lat) = £420,000. Koszty przekwalifikowania zawodowego: £15,000. Całość: £473,000.
Nogi i stopy:
| Rodzaj urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Utrata obu nóg | £201,300 – £306,840 |
| Utrata jednej nogi (powyżej kolana) | £109,450 – £201,300 |
| Utrata jednej nogi (poniżej kolana) | £95,240 – £163,360 |
| Poważne złamanie nogi (długoterminowe skutki) | £32,450 – £95,240 |
| Umiarkowane złamanie kostki | £16,770 – £32,450 |
| Mniejsze złamanie kostki (pełne wyzdrowienie) | £4,310 – £16,770 |
| Złamanie palców stopy | £2,210 – £16,770 |
URAZY PSYCHOLOGICZNE
To często pomijany obszar, a dla wielu osób po traumatycznych wypadkach – kluczowy.
| Rodzaj urazu psychicznego | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Bardzo poważny PTSD (trwała niezdolność do pracy, hospitalizacja psychiatryczna) | £56,180 – £108,620 |
| Umiarkowanie poważny PTSD (leczenie przez lata, znaczny wpływ na życie) | £19,820 – £56,180 |
| Umiarkowany PTSD (leczenie przez 1-2 lata, stopniowa poprawa) | £5,860 – £19,820 |
| Mniejszy PTSD (wyzdrowienie w kilka miesięcy) | £1,540 – £5,860 |
| Depresja i lęk (różne stopnie nasilenia) | £1,540 – £108,620 |
Ważne: Możesz zgłosić roszczenie TYLKO za PTSD, nawet bez fizycznych obrażeń! Np. kierowca autobusu, który był świadkiem śmiertelnego potrącenia pieszego, może domagać się odszkodowania za PTSD, mimo że sam nie został fizycznie ranny.
BLIZNY I OSZPECENIA
| Rodzaj blizny | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Bardzo poważne blizny twarzy (rozległe, oszpecające) | £32,450 – £95,240 |
| Poważne blizny twarzy (widoczne, ale nie całkowicie oszpecające) | £16,770 – £32,450 |
| Umiarkowane blizny twarzy | £8,600 – £16,770 |
| Mniejsze blizny twarzy | £2,210 – £8,600 |
| Blizny na ciele (ramiona, nogi, plecy) | £7,830 – £22,730 |
Aspekt kulturowy: Dla młodych kobiet blizny na twarzy mogą mieć ogromny wpływ psychologiczny. Sądy biorą to pod uwagę, dlatego kwoty są wyższe niż można by się spodziewać.
OPARZENIA
| Stopień oparzenia | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Bardzo rozległe oparzenia (ponad 40% ciała, wymagające przeszczepów) | £115,730 – £306,840 |
| Poważne oparzenia (10-40% ciała) | £43,320 – £115,730 |
| Umiarkowane oparzenia (widoczne blizny, ale ograniczone obszary) | £19,820 – £43,320 |
| Mniejsze oparzenia (pełne lub niemal pełne gojenie) | £2,210 – £19,820 |
URAZY WEWNĘTRZNE
| Typ urazu | Kwota odszkodowania (£) |
|---|---|
| Poważne uszkodzenia narządów (trwałe skutki, operacje) | £64,520 – £163,360 |
| Umiarkowane uszkodzenia narządów | £19,820 – £64,520 |
| Przepuklina (wymagająca operacji) | £4,310 – £19,820 |
| Uszkodzenia płuc (długoterminowe problemy z oddychaniem) | £32,450 – £163,360 |
Przypadki specjalne – kiedy kwoty są ZNACZNIE wyższe?
Połączenie wielu urazów
Oto częsty błąd w myśleniu: “Mam whiplash za £2,000 i złamaną nogę za £15,000, czyli dostanę £17,000”. Nie tak to działa!
Sąd nie sumuje mechanicznie kwot. Zamiast tego bierze najpoważniejszy uraz jako bazę, a potem dodaje procent za każdy kolejny:
Przykład kalkulacji:
- Najpoważniejszy uraz: złamana noga = £28,000 (100%)
- Drugi uraz: whiplash = + £1,500 (około 75% normalnej stawki)
- Trzeci uraz: złamany palec = + £800 (około 50% normalnej stawki)
- Razem: około £30,300 (nie £42,000!)
Młody wiek poszkodowanego
Jeśli masz 25 lat i doznałeś urazu, który wpłynie na całe twoje życie zawodowe, kwota może wzrosnąć kilkukrotnie. Nie tylko przez utracone zarobki, ale też przez to, że będziesz żył z tym urazem przez kolejne 40-50 lat.
Szczególne okoliczności zawodowe
Pianista koncertowy, który stracił palec, dostanie znacznie więcej niż urzędnik biurowy z tym samym urazem. Chirurg z uszkodzonym nadgarstkiem – podobnie. Sąd bierze pod uwagę wpływ na specjalistyczną karierę.
Dramatyzm wypadku
Jeśli byłeś świadkiem śmierci kolegi z pracy, jeśli byłeś uwięziony w wraków auta przez 3 godziny, jeśli doświadczyłeś szczególnego cierpienia – to podnosi kwotę general damages za aspekt psychologiczny.
Czynniki, które wpływają na wysokość odszkodowania
1. Twoja własna wina (contributory negligence)
To jest kluczowe i często zaskakujące dla Polaków. Jeśli byłeś częściowo winny wypadku, twoje odszkodowanie zostanie proporcjonalnie zmniejszone.
Przykłady:
- Nie miałeś zapiętych pasów podczas wypadku? Sąd może obciąć ci 15-25% odszkodowania
- Szedłeś poza przejściem dla pieszych i został potrącony? Możliwe obcięcie 20-50%
- Nie nosiłeś kasku na budowie? Redukcja 10-20%
- Byłeś pod wpływem alkoholu? To może być 50% lub więcej
2. Szybkość zgłoszenia i jakość dokumentacji
Im szybciej zgłosisz wypadek i zaczniesz zbierać dowody, tym łatwiej wygrać sprawę i dostać wyższe kwoty. Najlepsze roszczenia to te, gdzie:
- Wypadek zgłoszony tego samego dnia (policja, pracodawca)
- Zdjęcia miejsca wypadku
- Świadkowie z danymi kontaktowymi
- Dokumentacja medyczna od pierwszego dnia
3. Czas trwania leczenia
Jeśli byłeś u lekarza raz po wypadku, a potem zniknąłeś na 6 miesięcy, ubezpieczyciel będzie argumentował, że uraz nie był poważny. Regularność w leczeniu = wiarygodność roszczenia.
4. Szczerość i konsekwencja w zeznaniach
Widziałem sprawy, które rozpadły się, bo ktoś powiedział lekarzowi “ból ustąpił po 2 tygodniach”, a później twierdził, że bolało 3 miesiące. Ubezpieczyciele mają dostęp do WSZYSTKICH twoich dokumentów medycznych. Nie przesadzaj, ale też nie bagatelizuj.
5. Prognoza na przyszłość
Jeśli lekarz napisze w raporcie “pełne wyzdrowienie spodziewane”, to jedna kwota. Ale jeśli napisze “przewlekły ból przez resztę życia, będzie wymagał regularnej fizjoterapii” – to zupełnie inna historia.
Proces dochodzenia odszkodowania – praktyczne kroki
KROK 1: Zgłoś wypadek (tego samego dnia!)
- Wypadek w pracy? Wypełnij Accident Book
- Wypadek drogowy? Policja + exchange details ze sprawcą
- Wypadek w miejscu publicznym? Zgłoś managerowi + zdjęcia
KROK 2: Dokumentacja medyczna (w ciągu 48h)
- A&E jeśli poważny uraz
- Walk-in clinic jeśli średni
- GP jeśli lekki (ale KONIECZNIE idź!)
KROK 3: Zbieraj dowody
- Zdjęcia urazów (co kilka dni, żeby pokazać postęp)
- Paragony za wszystko (leki, parking, taxi)
- Noter godziny, które byś normalnie pracował
- Proś ludzi o pisemne świadectwa (SMS, email)
KROK 4: NIE rozmawiaj z ubezpieczycielem drugiej strony
Zadzwonią do ciebie szybko, będą mili, zaproponują jakąś kwotę “żeby załatwić sprawę szybko”. NIE ZGADZAJ SIĘ. Ich pierwsze oferty to często 30-50% rzeczywistej wartości roszczenia.
KROK 5: Znajdź prawnika na No Win No Fee
W UK większość firm działa na zasadzie CFA (Conditional Fee Agreement) – płacisz tylko jak wygrasz, maksymalnie 25% + VAT z odszkodowania. Jeśli przegrasz – zero kosztów.
Terminy – kiedy możesz się spóźnić?
Generalnie: 3 lata od daty wypadku to twój deadline na wszczęcie postępowania sądowego. Ale są wyjątki:
- Dzieci: Termin zaczyna biec dopiero w 18. urodziny (czyli do 21. roku życia)
- Choroby zawodowe: 3 lata od momentu DIAGNOZY, nie od początku narażenia
- Wypadki za granicą: Mogą obowiązywać inne terminy
- Brak zdolności umysłowej: Termin nie biegnie
Odszkodowania CICA – co jeśli sprawca nie ma ubezpieczenia?
Criminal Injuries Compensation Authority płaci odszkodowania ofiarom przestępstw, według własnej taryfy:
| Kategoria urazu | Kwota CICA (£) |
|---|---|
| Śmierć ofiary | £11,000 |
| Paraliż (tetrapleg) | £250,000 |
| Utrata wzroku (oba oczy) | £125,000 |
| Poważny uraz głowy | £44,000 |
| Złamane żebra (3+) | £1,000 |
| Blizna na twarzy (3-5 cm) | £1,500 |
WAŻNE: CICA NIE pokrywa special damages! Nie dostaniesz zwrotu utracon zarobków. To tylko taryfa za ból.
Czy warto walczyć o odszkodowanie?
Mam klienta, który przez 2 lata zastanawiał się “czy to warto zachodu”. Miał uraz pleców po wypadku w pracy, bolało go, ale “żył z tym”. W końcu przyszedł do nas. Okazało się, że jego roszczenie było warte £68,000. Przez 2 lata zwlekania stracił potencjalnie kilka tysięcy, bo mógł wcześniej dostać interim payment (zaliczkę na poczet odszkodowania) i opłacić prywatną fizjoterapię.
Moja rada? Jeśli wypadek był nie z twojej winy, zawsze warto sprawdzić. Konsultacja jest darmowa. Najgorsze, co może się stać, to usłyszysz “niestety, nie masz sprawy”. A najlepsze? Dostaniesz pieniądze, które pomogą ci wrócić do zdrowia i normalności.
Co możesz zrobić teraz?
Jeśli miałeś wypadek w UK – drogowy, w pracy, w miejscu publicznym, albo zostałeś napadnięty – nie czekaj. Każdy dzień zwłoki to potencjalnie gorsze dowody, słabsza dokumentacja, większy stres. W Optimal Solicitors specjalizujemy się w prowadzeniu spraw dla polskiej społeczności. Mówimy po polsku, rozumiemy specyfikę pracy Polaków w UK, wiemy, z czym się borykasz. Pracujemy na zasadzie No Win No Fee – jeśli nie wygramy, nie płacisz ani pensa.
Masz pytania? Dzwoń, pisz. Pierwsza konsultacja zawsze darmowa, bez zobowiązań. Sprawdzimy twoją sprawę i powiemy szczerze, czy warto walczyć.
Podsumowanie – najważniejsze punkty:
- Odszkodowania składają się z general damages (ból) + special damages (koszty)
- Judicial College Guidelines 2024 podniosły kwoty średnio o 22%
- Whiplash w wypadkach drogowych ma sztywną taryfę od £275 do £4,830
- Poważne urazy mogą osiągnąć setki tysięcy funtów
- Special damages mogą przewyższać general damages
- Masz 3 lata na zgłoszenie roszczenia
- No Win No Fee oznacza zero ryzyka finansowego
- Zbieraj dowody od pierwszego dnia
- Nie przyjmuj pierwszej oferty od ubezpieczyciela
Pamiętaj: Kwoty w tabelach to tylko general damages. Twoje rzeczywiste odszkodowanie może być znacznie wyższe po doliczeniu special damages. Każdy przypadek jest inny, dlatego warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, który oceni TWOJĄ konkretną sytuację.
Dane w artykule oparte na: Judicial College Guidelines for the Assessment of General Damages in Personal Injury Cases, 17th Edition (April 2024), Whiplash Injury Regulations 2021 (zrewidowane May 2025), oraz Health and Safety Executive statistics 2024.